تاریخچه واترمارکینگ (Water Marking History) :
در زمان های قدیم هنگام جنگ، سر سربازان را تراشیده و پیامهای سری را روی سر آنان می نوشتند، سپس منتظر می ماندند تا موی سر آنها رشد کرده و آنان را برای رساندن پیام اعزام می کردند یا از روش های دیگری مانند نوشتن مطالب با آب پیاز بهره می گرفتند. با پیشرفت تکنولوژی استفاده از این روش ها اصلا کارامد نبود پس با توجه به نیاز زمانه روش های نهان نگاری دیجیتال (Digital watermarking) برای ارسال پیام های سری مورد استفاده قرار گرفتند. نهان نگاری دیجیتال روشی برای مخفی سازی داده است که امنیت دادههای چند رسانه ای(Multimedia) را تضمین میکند. معنی واژه واترمارکینگ از کلمات : واتر + مارکینگ به معنی نشانه گذاری یا نقش بر آب می باشد که از ترکیب دو واژه به معنی نشانه گذاشتن و آب می باشد Water) و(Mark اگر توجه کرده باشید اگر یک چوبی را در دست خود بگیرید و بر روی آب نقشی حک کنید می بینید بعد از مدتی محو می شود ولی این نوشته وجود داشته است.
در سالهای اخیر رشد چشمگیر شبکههای کامپیوتری موجب تسهیل در انتشار دادههای چند رسانهای مثل تصویر، ویدئو، صدا و ... شده است. دادههای چند رسانه ای میتوانند به آسانی کپی شده و بدون موافقت مالک در اینترنت منتشر شوند. به همین دلیل بهرهگیری از آثار دیجیتال بدون رعایت حق نشر، دستکاری اسناد و استفاده از اسناد جعلی ابعاد تازهتری یافته است. راههای متفاوتی برای جلوگیری از وقوع این مشکلات وجود دارد. استفاده از سیستمهای رمزنگاری قدیمی این امکان را به وجود میآورند که تنها دارندهٔ کلید بتواند متن رسانهٔ رمز شده را مشاهده کند، ولی در چنین حالتی نیز پس از رمزگشایی دادهها امکان استفاده غیرمجاز از آن وجود خواهد داشت. بنابراین روشهای قدیمی رمزنگاری برای جلوگیری از استفادهٔ غیر مجاز حملات بداندیشانه کارایی لازم را نخواهند داشت. در این شرایط گنجاندن داده، به صورت غیرمحسوس، برای جلوگیری از استفادههای غیرمجاز مورد توجه قرار گرفته است. برای غلبه بر این مشکل، واترمارکینگ دیجیتال مطرح شده است. واترمارکینگ (فیزیکی) که در زبان فارسی به چاپ سفید ترجمه شده است، طرحی است که علاوه بر طرح زمینه، به صورتی غیر محسوس بر روی اسناد کاغذی چاپ میشود و با کمک رنگ روشنتر و یا از راه در معرض نور قرار گرفتن قابل رؤیت میباشد. واترمارکینگ دیجیتال رابطهٔ نزدیکی با نهاننگاری و پنهانسازی داده دارد. ولی با این حال، بسته به کاربردهایی که دارد، تفاوتهایی نیز مشاهده میشود. لذا در عین حال که میتوان از مفاهیم مشابه در نهاننگاری برای ارزیابی الگوریتمهای واترمارکینگ بهره گرفت، نباید از تفاوتهایی که در عمل بین آنها وجود دارد، غافل بود. در روش واترمارکینگ دیجیتال یک نهان نگاره (Watermark) (که میتواند علامت تجاری(Logo)، امضای دیجیتال(Digital signature) و ... باشد) درون تصویر میزبان درج شده و تصویر نهان نگاری شده(Watermarked image) به دست میآید. سپس این تصویر میتواند منتشر گردد. به این ترتیب مالک تصویر میتواند تصویر مشکوک را به وسیله بازیابی نهان نگاره از تصویر نهان نگاری شده، اثبات کند. هدف اصلی نهان نگاری دیجیتال، درج(Embedding) اطلاعات نهان نگاره به صورت نامرئی و معولا مقاوم، در محتوای دیجیتال است. واژه نهان نگاره، اوّلین بار توسّط آقای Trikel در سال 1993 به کار برده شد. در روشهای نهان نگاری دیجیتال، فقط نهان نگاره دارای اهمیّت است. امّا در برخی کاربردهای خاص، مثل سیستمهای تصویرپردازی نظامی و پزشکی یا کاربردهای قضایی، علاوه بر نهان نگاره، بازیابی تصویر اصلی(Original image) هم از اهمیّت زیادی برخوردار است. مثلا در تصاویر ماهواره ای که در کاربردهای نظامی استفاده می شوند علاوه بر اطلاعات سری، داشتن تصویر دقیق از مواضع و تجهیزات دشمن حائز اهمیت است. برای این منظور پس از استخراج (Extraction) نهان نگاره بایستی تصویر اصلی بازیابی شود به گونه ای که این تصویر با تصویر میزبان، معادل باشد.
منابع :